De Verre Reis

Over hoe ons arbeidsleven gaat veranderen. En over hoe de generatie die nu geboren wordt de eerste generatie is die op Mars terecht kan komen.

Het is een no-brainer, maar toch staan we er wellicht niet vaak genoeg bij stil: technologische ontwikkelingen zijn van invloed op de arbeidsmarkt. En hoe!

Ik weet nog dat toen ik ruim 25 jaar geleden mijn opleiding MBO-BA had afgerond dat ik maar een paar uurtjes computerles had gehad maar dat ik wel daar nog Blind Typen heb gekregen. Typen op een echte ouderwetse typemachine. Met een typelint! Met tien vingers! Als ik nu een plaatje zie van zo’n ouderwets ding op instagram of zo, dan noemen ze zoiets #vintage.

Internet was niet voor iedereen echt toegankelijk, toen ik mijn eerste diploma kreeg.
- Als ik het woord “instagram” toentertijd had getypt op de typemachine tijdens de les, zou dat als een typefout worden aangerekend.-
Echter, de ontwikkeling was niet te stoppen. Zoals ik al eens eerder schreef, vroeger moest ik elke week back-up tapes maken van de gegevens van de afgelopen week. Hopeloos ouderwets, natuurlijk. Vintage als de pest. En ik ben echt niet oud. (Vind ik zelf.)

Ons arbeidsleven heeft veel gemerkt van technologische ontwikkelingen. Ik hoef de ex-V&D verkoper niet te vertellen welke invloed internet en internetwinkelen op de sector retail kan hebben. Dat is een negatief voorbeeld. Maar het heeft ook positieve invloed natuurlijk. Ik zou zelf niet weten hoe mijn eigen werk te doen zonder de hulp van internet. Complexe dingen worden eenvoudiger. Als je tenminste mee kunt gaan met de ontwikkelingen. Iets wat V&D niet is gelukt.
 
Nu zul je denken dat zulke ontwikkelingen vanzelf gaan en dat het soms wel eens kan duren voordat je huidige baan gaat veranderen. Ik leef ook met de dag, maar ik kan dromen en een beetje in de toekomst proberen te kijken. Is het mogelijk om een aantal conclusies te gaan verbinden aan een aantal ontwikkelingen die grote impact gaan hebben op de maatschappij? En welke ontwikkelingen zijn dat dan?

De huidige klimatologische ontwikkelingen zullen wellicht desastreuze gevolgen hebben voor de maatschappij, dus dat kan zeker z’n impact hebben op je loopbaan in de komende decennia. Het is echter ook één van de redenen dat er nu na jaren een bepaalde urgentie bij veel mensen is gaan leven. Dat we naar Mars moeten.

“De verre reis.” En dan begint mijn SF-hartje een beetje te kloppen en ervaar ik hoop voor de toekomst. Niet alleen voor mezelf maar met name voor de generatie die we nu aan het neerzetten zijn. Mijn zoontje zou wel eens naar Mars kunnen gaan. Wow, wat een raar gevoel is dat!

Net zo goed dat het internet ontstond vanwege de technologische innovatiedrang van de VS naar aanleiding van de lancering van de Spoetnik I, net zo goed is het meer dan waarschijnlijk dat de technologische ontwikkelingen in een stroomversnelling komen als er op meerdere fronten wordt gedacht en gepland om een bemande trip naar Mars te kunnen realiseren. Maar de tekenen zijn er zeker naar. Op verschillende fronten wordt met man en macht gewerkt om een bemande reis ergens in de jaren ‘30 tot stand te brengen. Particuliere initiatieven maar ook initiatieven van NASA. Dat is al over twintig jaar!

Makkelijk is het niet. Er moeten nog veel oplossingen worden bedacht om mensen naar Mars te krijgen en om mensen op Mars te kunnen laten overleven. Die creatieve innovativiteit die nodig is gaat ons allen beïnvloeden, in meer opzichten dan we ooit zouden kunnen bedenken. Ook al in de twintig jaar die we nu voor ons hebben. Hele sectoren kunnen verdwijnen, en nieuwe sectoren zullen verschijnen.

Ik kan me voorstellen dat er bijvoorbeeld technieken moeten worden ontwikkeld waarmee we met veel minder verspilling van zoetwater voedsel kunnen verbouwen, of dat landbouwgrond niet snel wordt uitgeput. Of we moeten technieken leren om niet compleet gek te worden van isolement en isolatie-techniek perfectioneren om blootstelling aan straling te voorkomen. Dat zijn maar een paar eenvoudige gedachten. Maar als je het doortrekt naar wat het zou kunnen betekenen als zoiets lukt….

Ons werk gaat veranderen, onze loopbanen zullen worden ontmanteld en weer opnieuw moeten worden uitgevonden. Zal de sector landbouw over twintig jaar nog wel kunnen bestaan zoals nu, als we bijvoorbeeld heel gemakkelijk groenten kunnen verbouwen voor een heel gezin op ons eigen balkonnetje? Ik noem maar iets geks. Of er komt een hele subsector ruimte-psychologen, of in het onderwijs gaan we kinderen hele andere dingen leren: wat dacht je van de vakken “baanberekening”, “waterdetectie” en “zonnekracht”.

Naar Mars gaan. Het is een verre reis. Een reis die voor de meesten van ons niet gegeven zal zijn. Echter de verre reis is ook een reis naar het onbekende, ook voor de achterblijvers, en de dingen die we gaan leren gaan ons allen beïnvloeden. Eén ding is wat mij betreft zeker… We zullen ons allemaal nog een paar keer opnieuw moeten uitvinden.

En dit kan spanning opleveren. Veranderen van carrière doet dit.
Verandering komt altijd met een bepaalde weerstand.
Maar zie het maar als een verre reis die we samen gaan maken.
We hoeven niet bang te zijn, het overkomt ons namelijk allemaal.
De meesten van ons hebben internet ook onder de knie gekregen.
Ik heb zeker een positief gevoel hierover. Want ik kijk om me heen, en ik zie: we zijn niet allemaal vintage.

---